دستگاه های چاپ صنعتی و نحوه کارکردشان بر اساس نیاز و عملکرد سنجیده می شود.هرچند چاپ از زمان های قدیم برای ثبت اطلاعات به روش های مختلف مورد استفاده قرار می گرفته است
اما از قرن نوزدهم میلادی به بعد، روند توسعه این صنعت برای بالا رفتن کیفیت و افزایش سرعت چاپ از شتاب بیشتری برخوردار شده و روش های جدیدی مثل چاپ افست، دیجیتال، لیتیوگرافی، فلسکوگرافی و غیر رواج پیدا کرده است که هر کدام از آنها مزایا و معایب خاص خود را دارند.
دستگاه های چاپ و کاربردشان؟
دستگاه های چاپ به ابزاری گفته می شود که از طریق آن می توان دادهها و اطلاعات آماده شده مثل متن، عدد، علائم و تصاویر را بر روی سطوح مختلف مثل یک کاغذ یا زمینه مشخص منتقل نمود.
از ویژگی های دستگاه های چاپ برای انتقال داده های مختلف سرعت عمل و کیفیت ثبت مطالب است به شکلی که بررسی شرایط چاپ را برای مخاطب آسان کرده و مطالب مورد نظر را می توان در تعداد زیاد چاپ و تکثیر نمود.
امروزه صنعت چاپ باعث سرعت بخشیدن به انتقال اطلاعات شده و نقش مهمی در زندگی افراد جامعه بازی می کند و این روند برای بالا رفتن کیفیت کار با سرعت در حال پیشرفت و نو شدن است.
حتی با گسترش فضای مجازی صنعت چاپ رونق خود را حفظ کرده و همچنان به عنوان روشی مناسب و کارآمد برای کارهای مختلف مثل چاپ کارت ویزیت، چاپ بروشور، سررسید، کاتالوگ و غیره کاربرد دارد.
انواع دستگاه های چاپ صنعتی و روش کار
دستگاه های چاپ صنعتی با توجه به روش کار از تنوع بالایی برخوردار هستند به شکلی که هر کس با توجه به شرایط و کیفیت چاپ نوع مناسب آن را برای استفاده انتخاب می کند.
همانطور که گفته شد دستگاه های چاپ صنعتی ابزارهای جدیدی هستند که از آنها برای انتقال داده ها بر سطوح مختلف در تیراژ و تعداد بالا استفاده می شود. در ادامه به معرفی برخی از دستگاههای پرکار برد و متداول صنعت چاپ به صورت اختصار پرداخته می شود.
چاپ تامپو
چاپ تامپو یا بالشتکی یکی از روش های جدید چاپ است که در آن یک محفظه پر از رنگ وجود دارد و پد با برخورد به کلیشه طرح ، آغشته به رنگ شده و تصویر بر روی آن قرار می گیرد سپس در ادامه پد آغشته به رنگ، به سطح مورد نظر برخورد کرده و فرایند چاپ تامپو انجام می شود.
این روش چاپ بیشتر برای زمینه های خمیده یا گرد مناسب است و با استفاده از آن به راحتی می توان تصاویر مورد نظر را بر روی تمام سطوح منحنی ایجاد نمود. چاپ تامپو به دلیل حفظ کیفیت تصویر ر روی زمینه های منحنی، یکی از روش های با کیفیت برای تولید هدایای تبلیغاتی محسوب می شود.
چاپ ملخی
چاپ ملخی یکی از روش های قدیمی چاپ است که اختراع آن توسط گوتنبرگ انجام شده و از آن برای انتقال رنگ و طرح بر روی زمینه اصلی استفاده می شده است.
معمولاً چاپ ملخی بیشتر برای استفاده های تحریری کاربرد دارد. در این روش برای چاپ داده ها از حروف برجسته ای استفاده می شود که روی یک پایه قرار دارد.
به عبارت دیگر در این روش حروف سربی با جوهر آغشته شده سپس برای ثبت داده ها بر روی سطح مورد نظر با فشار ضربه می زند تا متن یا اعداد به صورت برجسته و قابل لمس ثبت گردد.
چاپ فلسکو
چاپ فلسکو یکی پر استفاده ترین و محبوب ترین دستگاه های چاپ است که در صنعت چاپ لیبل بسیار پرکار برد می باشد. چاپ فلسکوگرافی نوعی تکنیک چاپ است که در آن از یک صفحه چاپ انعطاف پذیر برای انجام فرایند چاپ استفاده می شود.
در این نوع روش چاپ صفحات چاپ فتو پلیمر انعطاف پذیری وجود دارد که این صفحات دور سیلندرها و روی یک پرس پیچیده می شوند.
این صفحات جوهری شامل یک سری تصویر برجسته هستند که با سرعت بالا چرخیده و جواهرها را ز طریق سوراخ های کوچک از رول آنیلوکس به زیر لایه اصلی انتقال می دهند.
همانطور که گفته شد در دستگاه های چاپ فلسکوگرافی یک صفحه انعطاف پذیر وجود دارد که از جنس ژلاتین بوده و دور سیلندر ها و یک پرس پیچیده شده و با فشار طرح اصلی را بر روی زمینه مورد نظر چاپ می کند. این نوع روش چاپ بیشتر در چاپ محصولات غذایی کاربرد دارد.
هیلو گراور
هیلو گراور یکی دیگر از روش های چاپ است که مختص محصولات سلفونی بوده و در آن جزئیات به شکل خیره کننده در بالاترین کیفیت نقش می بندد. چاپ هیلو گراور یکی از روش های چاپ گود است که در آن تصاویر با کیفیت بالا و شباهت زیاد به تصویر عکاسی شده بر روی فرم گود ایجاد می شوند.
در این روش چاپ تصاویر دارای سایه روشن های به هم پیوسته و موزون هستند. معمولاً در دستگاه های چاپ هیلو گراور سیلندرهای فلزی از جنس مس یا چدن کاربرد دارد و فرایند چاپ در این روش به این شکل است که تصاویر به صورت معکوس با حفره های بسیار کوچک روی سیلندرهای فلزی به صورت گود قرار می گیرد.
سپس تصاویر مورد نظر روی زمینه اصلی چاپ منتقل شده و روند چاپ به پایان می رسد. در این روش چاپ به دلیل کیفیت بالا معمولاً از کاغذهای گلاسه استفاده می شود تا جذابیت تصاویر بیشتر شود.
به طور معمول از چاپ هیلو گراور به دو روش رول و ورقی استفاده می شود به این معنا که تصاویر چاپ شده در هر یک از روش ها برای کار خاصی کاربرد دارند. معمولاً حالت رول برای چاپ های با تیراژ بالا مثل مجلات و کاتالوگ ها کاربرد دارد و چاپ ورقی بیشتر برای چاپ هایی با تیراژ کم و محدود استفاده می شود.
نکته قابل توجه آن است که کیفیت چاپ ورقی از چاپ رولی بیشتر است و بیشتر برای چاپ اوراق بهادار کاربرد دارد.
از کاربردهای چاپ رولی می توان به مواردی مانند انواع بسته بندی انعطاف پذیر محصولاتی مثل شیرینی و شکلات، برچسب ها، کاتالوگ ها فیلم های چند لایه پلیمری، جعبه های مقوائی، کارتون های نگهداری مایعات و پاکت های سیگار و غیره در تیراژ بالا اشاره کرد.
اما از نوع چاپ ورقی چاپ هیلو گراور به دلیل کیفیت بالا در تیراژ محدود بیشتر برای چاپ اوراق بهادار، تمبر، اوراق سهام اوراق تبلیغ و غیر استفاده می شود.
چاپ افست
چاپ افست یکی از روش های چاپ صنعتی است که از آن برای چاپ در تیراژ بالا مثل روزنامه ها و کارت های ویزیت یا تراکت استفاده می شود.
از ویژگی های قابل توجه دستگاه های چاپ افست سرعت و دقت بالای دستگاه آن در چاپ مطالب مورد نظر است. در چاپ افست معمولاً از رنگ های مختلف بر روی کاغذ استفاده می شود و همانطور که گفته شد استفاده از آن برای تیراژ های بالا کاربرد دارد.
همچنین چاپ افست روشی مناسب برای چاپ انواع کتاب ها، روزنامه ها، اسناد و مدارک، چاپ بر روی بسته بندی های مختلف و غیره است.
فرایند چاپ افست معمولاً تا حدودی پیچیده است به این معنا که در این روش برای چاپ هر رنگ بر روی کاغذ از سه استوانه اصلی استفاده می گردد. معمولاً به دور غلتک یا استوانه اول صفحه ای فلزی از جنس آلومینیوم پیچیده شده است که به آن پلیت یا زینک می گویند.
این صفحه فلزی معمولاً از قبل در واحد پیش از چاپ با نام لیتیوگرافی ساخته می شود. معمولاً فایلی که از لیتیوگرافی برای چاپ ارسال شده است به چهار رنگ تشکیل دهنده آن تقسیم شده و این رنگ ها بر روی سطح ورقه آلومینیومی قرار می گیرد.
جنس سطح زینک به شکلی است که به هیچ وجه مرکب را برعکس آب به خود جذب نمی کند. در حالیکه جنس بخش پلیمری کاملاً برعکس عمل می کند. به این معنا که مرکب را جذب کرده و آب را به خود نمی گیرد.
سپس غلطک زینک با توجه به تصویری که با مواد پلیمری بر روی آن نقش بسته است مرکب را از غلطک گرفته و سایر بخش ها فقط مرطوب می گردد.
سپس رنگ جذب شده به غلطک پایینی که از جنس لاستیک است منتقل شده و بر روی کاغذ چرخیده و مرکب را به سطح آن منتقل می نماید. در این روش غلطک زیرین وظیفه فشار دادن کاغذ به غلطک لاستیکی بالا را برای چاپ به عهده دارد.
همچنین از دستگاههای جت پرینتر برای چاپ اطلاعات محصول استفاده میشود که در انواع مختلف تولید و روانه بازار می شود، نوع صنعتی آن همراه با نوار نقاله و دارای سرعت بالاتری نسبت به جت پرینترهای دستی و نمونه های کوچک تر مانند مینی جت پرینترها، دارند.
روش چاپ دیجیتال صنعتی
روش چاپ دیجیتال صنعتی یکی دیگر از روش های چاپ است که در آن فرایند چاپ و انتقال داده ها بدون واسطه و با استفاده از دستگاه های چاپ دیجیتال بر روی زمینه اصلی انجام می شود.
چاپ دیجیتال صنعتی اصطلاحی است که برای چاپ مستقیم جوهر بر یک بستر مشخص کاربرد دارد. از ویژگی های این روش آن است که امکان چاپ سریع در تیراژ کم را برای کاربر فراهم کرده و امکان تغییر طرح و محتوای آن در هر برگ چاپی برای او فراهم می کند و برای این کار هیچ محدودیتی وجود ندارد.
در این روش برخلاف روش های دیگر مثل افست که از زینک استفاده می شود هزینه کمتری برای چاپ هر صفحه صرف می شود و بسیاری از مراحل مکانیکی در روش های چاپ دیگر مثل ساختن فیلم، رنگ ها، جدا کردن دستی قطعات و غیره حذف می شود که این امر باعث آسان شدن روال کار می شود.
سخن پایانی
شناختن دستگاه های چاپ صنعتی و نحوه کارکردشان می تواند برای افرادی که در حوزه چاپ فعالیت می کنند مفید باشد چون شناخت این دستگاه ها باعث می شود آنها با توجه به شرایط و نوع کار خود بهترین و کارآمد ترین دستگاه ها را انتخاب و خریداری نمایند.
هرچند شناخت دستگاه های چاپ صنعتی و نحوه کارکردشان برای بالا رفتن کیفیت چاپ در مراکز مختلف مهم است اما شناخت و بررسی ابزار و وسایل جانبی دیگر چاپخانه مثل نوار نقاله که کار حمل و جابجایی محصولات چاپ شده را بدون مشکل انجام می دهد برای افرادی که در این زمینه فعالیت می کنند مفید است و می تواند سرعت فعالیت های آنها را در حوزه چاپ تسریع نماید.